[235] Krew i stal

Język powieści jest czymś, co do czego mam bardzo mieszane uczucia. Łukawski zdecydował się stylizować mowę bohaterów na dawny język. I z jednej strony robi to wrażenie – przez całą powieść wszystko zdaje się trzymać tej stylistyki, do tego autor potrafi ją zróżnicować, ukazując różnice językowe w różnych częściach świata. Tylko że początkowo sprawia to niesamowite trudności – maniera mówienia poszczególnych postaci zdaje się być niesamowicie nienaturalna i dziwna, a opisy budowane są w ten sam sposób. Tym się jednak nie ma co zrażać – można się przyzwyczaić, a nawet docenić – opis świątynni, do której trafiają bohaterowie jest bardzo klimatyczny.

Podobnie jest z kwestią konstrukcji świata – pojawiają się nazwy, wspominana jest historia różnych krain, ich ludów. Tylko że w sposób niesamowicie chaotyczny. Częściowo może wynikać to z tego, że bohaterowie albo uznają pewne informacje za oczywiste, albo na równi z czytelnikiem dowiadują się o innych. Efekt jest taki, że przez ileś tam stron czytamy o wydarzeniach rozgrywających się nie wiadomo gdzie, w jakiejś niedookreślonej przestrzeni, następnie czytamy stronicowy (lub dłuższy) monolog na temat okolicy, w której aktualnie rozgrywają się wydarzenia oraz poznajemy jej historię. Ma to plus – świat przedstawiony zdaje się wykraczać poza ramy powieści, jest większy niż go poznajemy… Ale jednocześnie gubimy się w nim.

Bohaterowie… I tu też jest średnio. Jakieś wyrazistsze charaktery mają postacie drugoplanowe. Niestety te najważniejsze są niemal doskonale nijakie. Bardzo źle to wpływa na odbiór całości, ponieważ przy braku charakterów i bardzo podobnie brzmiących imionach, pojawia się problem z odróżnieniem ich. Właściwie dopiero pod koniec powieści kilku bohaterów zapamiętałam z imienia, ale żeby opowiedzieć o nich coś więcej musiałabym streszczać fabułę i to, co im się przytrafiło. Charakterów nie opiszę, bo niemal nie ma co opisywać.

Jest jeszcze jeden aspekt, na który chciałabym zwrócić uwagę – konteksty. Łukawski nawiązuje między innymi do LoTR i Wiedźmina. Wszystko byłoby fajnie, gdyby nie to, że Geralt i Frodo zostali przedstawieni jako niezbyt inteligentne jednostki. Zakpienie z mistrzów wymaga sporo odwagi i pewności siebie, wypadałoby jednak pokazać coś na zbliżonym do nich poziomie. Tego zabrakło, jak widać wyżej, pod każdym względem. Wstrzymam się z pisaniem, czy warto to czytać, czy nie – najpierw sięgnę po kolejny tom, podobno lepszy. Mam nadzieję, że tak jest w istocie.

J. Łukawski, Krew i stal, Kraków 2016.
czytampierwszy.pl