[202] Anna Karenina

Dawno nie pisałam nic o klasyce literatury, ale nie przestaję się z nią zapoznawać. Mam spore braki w tej rosyjskiej i myślę, że powinnam w najbliższym czasie poczytać jej trochę więcej, zwłaszcza, że kilka książek czeka na półce na swoją kolej. Annę Kareninę przeczytałam jeszcze w grudniu, była jedną z moich lektur na studiach.

Anna wcześnie wyszła za mąż, a zakochała się później, niestety, nie w swoim mężu. Kitty marzyła o dobrym małżeństwie i zignorowała miłość. Dolly przymyka oko na liczne zdrady męża. Lewin chciałby wiele: pomóc chłopom, dobrze żyć, mieć kochającą żonę, ale niewiele mu z tego wychodzi. Wszystkich bohaterów łączy właśnie to: czegoś chcą, ale nie potrafią lub boją się to osiągnąć. I nie bez powodu, bo za próbę złamania konwenansu ponoszą okrutne konsekwencje: ostracyzm społeczny, utratę najbliższych. Zyskują… Niewiele. Krótkie chwile szczęścia okupione cierpieniem lub życiem w zakłamaniu. Tołstoj doskonale oddaje w ten sposób mentalność arystokracji swoich czasów, bardzo realistycznie przedstawia zarówno wydarzenia jak i postacie. Te często bywają określonymi typami, przedstawieniem popularnych postaw wobec życia i świata, ale nie ujmuje im to realizmu, dzięki znakomitemu przedstawieniu z wielu perspektyw – wiemy co sami myślą, ale i co inni o nich.

Powieść jest szczerą i brutalną oceną świata w wykonaniu Tołstoja. Stanowi dziś doskonałe źródło wiedzy na temat epoki. Nie ocenia on jednak tylko konkretnych osób i postaw życiowych. Skupia się również na samym systemie feudalnym i próbom jego reformy, które nie przynoszą skutku. Wbrew powszechnym przekonaniom, mówiącym, że Anna Karenina jest powieścią o miłości, jest to jeden z głównych wątków powieści. Zresztą, sama miłość jest zmarginalizowana, stanowi tylko pretekst do mówienia o innych, ważniejszych sprawach.

Anna Karenina jest także doskonała pod kątem konstrukcji – po przyjrzeniu się postaciom i wydarzeniom można dostrzec ich odbicia i przeciwieństwa. Sam motyw śmierci na kolei otwiera i zamyka wiodące wydarzenia powieści, ale nie jest jedynym.

Powieść Tołstoja nie bez powodu jest uważana za jedną z ważniejszych w historii literatury. Jej czytanie, to obcowanie ze znakomitą literaturą: perfekcyjnie dopracowaną, interesującą i przenoszącą do świata, który choć już nie istnieje, nadal fascynuje i jest doskonałym źródłem wiedzy.

Autor: Lew Tołstoj
Tytuł: Anna Karenina
Wydawnictwo: Znak
Rok wydania: 2012