[189] Rok 1984

Są takie książki, o których każdy słyszał i mniej więcej wie, o co chodzi, nawet jeśli ich nie czytał. Rok 1984 Orwella jest jedną z nich, a swój status zawdzięcza ponadczasowości treści.

To, co tak ważne w Roku 1984, to wizja świata, która przedstawia. Upiorna wizja powszechnej kontroli i śledzenia każdego kroku obywateli, manipulowanie faktami, narzucanie pewnych zachowań uznawanych za właściwe, osłabienie więzi emocjonalnych… To nie jest coś, co współczesnemu czytelnikowi brzmi obco. Przeciwnie, współcześnie wiele antyutopii korzysta tego typu motywów. Co jednak je różni od Roku 1984? Orwell stworzył świat naprawdę brudny i brutalny. Nie ma w nim ruchu oporu, nie ma w nim strachu. Społeczeństwo jest doprowadzone do stanu, którego nie widać w popularnych antyutopiach, a który wydaje się bardziej naturalny i prawdopodobny niż ten w nich. Nie ma tu mowy o szczęściu i dobru obywateli, nikt nie próbuje  tak mydlić oczu, a mimo wszystko cały świat funkcjonuje.

Powieść zadaje również pytanie o człowieczeństwo, jego istotę: co to znaczy być człowiekiem. Pytanie zawsze ważne, tutaj znajduje prostą odpowiedź, która jest też przerażająca, ponieważ ukazuje, jak łatwo człowieczeństwo stracić i zniszczyć je w drugim człowieku.

Książka powstała dzięki obserwacjom Orewlla poczynionym w totalitarnych społeczeństwach i lekturom totalitarnych artykułów. Stworzył w ten sposób świat karykaturalny, nieco przerysowany, jednak wciąż realny w wielu elementach. Totalitaryzm nie jest w tej chwili popularny i nie zagraża nam jak w czasach Orwella, jednak Rok 1984 jest ważną powieścią, jest ostrzeżeniem i jako taki jest wart uwagi.

Autor: George Orwell
Tytuł: Rok 1984
Wydawnictwo: Muza
Rok wydania: 2013
Liczba stron: 288